Foto locatie: Opaalkust

De Opaalkust, de Noord-Franse kuststreek tussen Calais en Boulogne-sur-Mer, staat bekend voor haar indrukwekkende kliffen,  prachtige stranden en idyllische vissersdorpen. Deze relatief ongerepte streek, met haar rijke fauna en flora, weet menig natuur- en landschapsfotograaf te bekoren. 

Duinen van Audresselles in stormachtig weer

De Opaalkust is voor vele lezers geen onbekende streek; ook op BelgiumDigital behoort ze tot één van de meest gefotografeerde locaties. Mijn eerste kennismaking met deze streek dateert van mijn prille jeugd, toen ik met mijn vader en oom fossielen en mineralen ging verzamelen aan de krijtrotsen van Cap Blanc-Nez. Pas vele jaren later keerde ik er terug, deze keer niet om te verzamelen, maar om als landschapsfotograaf deze  fascinerende en gevarieerde streek in beeld te brengen.
De Opaalkust staat vooral bekend om haar imposante kalkkliffen: Cap Blanc-Nez en Cap Gris-Nez. Maar ook de gevarieerde kei- en zandstranden omgeven door kliffen of duinen, pittoreske vissersdorpen en indrukwekkende vergezichten maken haar geliefd bij dagjestoeristen en fotografen. De streek meer landinwaarts wordt dan weer gekenmerkt door een afwisseling van rollende heuvels, uitgestrekte landbouwgebieden en hier en daar wat bescheiden bossen. Doorheen de regio laten overblijfselen van bunkers en kraters uit Wereldoorlog II zien dat de regio bovendien een rijke geschiedenis kent.

Bereikbaarheid

Vanuit België is de streek gemakkelijk bereikbaar door de E40 richting Brugge te volgen. Ter hoogte van Jabbeke neem je deze snelweg richting De Panne/Veurne. Eenmaal de grens over, gaat de E40 over in de A16. Deze volg je tot voorbij Calais en daarna neem je één van de afritten 40 tot 36, afhankelijk of je het noordelijk of het zuidelijk gedeelte van de Opaalkust wilt bezoeken.  De D940 leid je vervolgens langs de kust van Noord naar Zuid.
De meeste stranden en kliffen zijn gemakkelijk toegankelijk vanaf een nabijgelegen parking, waar je bovendien gratis kunt parkeren. Hoewel ik zelf nog nooit problemen gehad heb, laat je best geen waardevolle objecten achter in de wagen. Dieven weten dat de streek populair is bij toeristen en fotografen, dus voorkomen is beter dan genezen!

Zandstranden van Escalles

We starten onze tocht in Escalles, van daaruit rijden we eerst naar de top van Cap Blanc-Nez. Vlakbij de parking krijg je een indrukwekkend vergezicht over de lager gelegen valleien. Met de telelens kan je vanaf hier het abstracte lappenpatroon van weiden en akkers fotograferen. Wie houdt van een stevige wandeling kan verder gaan richting de top en vervolgens via de kliffen helemaal naar beneden wandelen tot aan het strand van Escalles. In het verleden kon je aan de rand van de klif de meeuwen en Noordse stormvogels fotograferen die er rakelings voorbij scheerden. Tegenwoordig wil men de kliffen en haar vegetatie beschermen en loopt het wandelpad minder dicht bij de rand. Als je de parking terug afrijdt, leidt een zijweg aan de overkant van de D940 je richting restaurant "Le Thomé de Gamond".  Vanop de parking bij het restaurant krijg je opnieuw een prachtig zicht over het heuvelachtige platteland. Op een nevelige ochtend kan je hier bij zonsopgang met een telelens het "gelaagde" landschap fotograferen. Een oude molen kan dienen als aandachtspunt.

Cap Blanc Nez vanaf het strand van Escalles

We rijden nu terug richting Escalles en volgen de borden richting "Plage". Dit brengt ons naar het strand van Escalles. Bij laagtij tref je hier een uitgestrekt zandstrand aan, overschaduwd door de imposante witte kalkkliffen van Blanc-Nez. Op dit strand valt altijd wel wat te beleven. Getijdepoelen of -riviertjes en allerlei patronen in het zand vormen de perfecte voorgrond voor het werken met een breedhoeklens.   Op die manier creëer je niet alleen diepte, maar hou je de kijker ook geboeid en blijft de foto interessant van voor naar achter. Met een laag standpunt haal je ongetwijfeld de beste resultaten, maar let op met scherptediepte! Zelfs wanneer je hyperfocaal scherpstelt, loop je het risico dat niet alles scherp is wanneer de voorgrond te dicht bij de lens komt. In zo'n geval kan je werken met twee opnames, waarbij je eerst scherpstelt op de voorgrond en vervolgens wat meer op de achtergrond. Deze twee beelden kunnen achteraf in Photoshop via focus stackingsamengevoegd worden tot één beeld met oneindige scherptediepte.

In de strook strand het dichtst bij de kliffen vind je ook keien en rotsen die perfect als voorgrondelementen kunnen fungeren. Bij opkomend tij kan je dan weer vanop het strand de lijn van de branding gebruiken, die je mee begeleidt richting Cap Blanc-Nez. Het strand van Escalles is bij dagjesmensen erg populair en bij laagtij kan het er behoorlijk druk zijn. Om die reden verkies ik vaak het voor- en najaar of de winterperiode om de Opaalkust te bezoeken. In deze periode van het jaar is het minder druk op de stranden en bovendien klimt de zon minder hoog, waardoor het licht ook veel langer zacht blijft.

Focus stacking in Photoshop

Beelden samenvoegen voor uitgebreide scherptediepte doe je als volgt:

  1. In Lightroom selecteer je beide beelden en kies je in de menubalk voor "Foto > Bewerken in > Openen als lagen in Photoshop". Je kan dit ook door met de rechtermuisknop op de geselecteerde beelden te klikken en vervolgens deze optie in het pop-up menu te selecteren. Als je niet vanuit Lightroom werkt, kan je in Photoshop ook voor elke foto manueel een laag aanmaken.
  2. In Photoshop selecteer je vervolgens beide lagen en kies je voor "Bewerken > Lagen automatisch uitlijnen". Vervolgens kies je in het pop-up venster voor de optie "automatisch". Bij de optie lenscorrectie hoef je niets te selecteren. Lenscorrectie doe je best vooraf in Lightroom. Photoshop zal daarna de lagen perfect op elkaar uitlijnen.
  3. Met de beide lagen nog steeds geselecteerd, kies je nu voor de optie "Bewerken > lagen automatisch overvloeien".  Kies in het pop-up venster voor de optie "Afbeeldingen stapelen" en vink "Naadloze tinten en kleuren" aan. Photoshop maakt nu zelf maskers aan en behoudt de scherpe delen uit elke foto.
  4. Om af te sluiten moet je de beide lagen nog samenvoegen tot één beeld via "Lagen > Lagen samenvoegen" of nog eenvoudiger via shortcut CTRL + E.
Paaltjes op het strand van Wissant

Bunkers en paaltjes

Onze tocht langs de Opaalkust wordt verder gezet in zuidelijke richting. De volgende halte is Wissant, niet alleen erg populair bij kitesurfers; maar ook voor fotografen is dit een toplocatie. Vanaf de dijk kan je bij laagtij in noordelijke richting helemaal terug wandelen tot in Escalles of visa versa. Wij wandelen op de dijk echter in zuidelijke richting tot een houten trap ons tot op het strand brengt. Het strand ligt er bezaaid met betonnen bunkers uit Wereldoorlog II.  Ooit stonden deze bunkers in de duinen, maar door erosie en de onmetelijke kracht van de zee liggen ze nu half verzonken op het strand. Als je deze locatie voor de eerste keer bezoekt dan spreekt ze misschien niet meteen tot de verbeelding. Gun ze achter wat tijd en dan leer je ze ongetwijfeld sterk te appreciëren. De mogelijkheden zijn er bijna onuitputtelijk en bij hoogtij is het hier heerlijk experimenteren met lange sluitertijden. Met een sterke grijsfilter of een bigstopper kan  je met een sluitertijd tussen 30 sec en 2 minuten het water helemaal vervlakken en ook de beweging in de wolken visualiseren. Dit leidt tot surrealistische beelden waarbij half verzonken bunkers boven het water uitsteken. Hoe je met zo'n bigstopper aan de slag gaat, kon je lezen in Shoot nr. 21. Naast de bunkers vind je op dit strand ook verschillende paaltjes die tot erg leuke composities kunnen leiden. Fotografeer enkele paaltjes om een minimalistisch beeld te creëren of ga wat minder in detail en toon de paaltjes alsof ze overblijfselen zijn van een vergaan bos. Let ook op de reflecties van de bunkers in het natte zand of ga aan de slag met het spel van licht en schaduw rond de paaltjes. Ik verkies steevast hoogtij, maar ook bij laagtij zijn hier tal van mogelijkheden en zelfs bij slecht weer levert deze locatie altijd iets op. Bovendien leent dit type beelden zich achteraf ook perfect voor een mooie zwart-wit bewerking.

Getijden

In principe kan je vanaf Wissant via het strand verder wandelen tot aan Cap Gris-Nez, maar met al dat fotomateriaal  verkies je misschien toch eerder de wagen? Via de D940 rij je verder in zuidelijke richting tot aan het ronde punt in Audinghen, daar sla je rechtsaf richting Cap Gris-Nez. Eenmaal voorbij het dorp van Framezelle sla je opnieuw rechtsaf richting het strand van Cap Gris-Nez. Door de oostelijke ligging van het strand valt het licht bij zonsopgang gedurende een groot deel van het jaar over het strand. Het strand op zich is een afwisseling van zand en langgerekte rotsen die als haaientanden boven de grond uitsteken. In de meer zanderige stukken vind je ongetwijfeld tal van interessante getijdepoelen die je in de voorgrond kunt plaatsen. Besteed hierbij aandacht aan de compositie, het is belangrijk dat het evenwicht in het beeld behouden blijft. Niet elke poel zal voldoen: hij moet mooi gevormd zijn en rotsen mogen niet te overheersend worden. In het beeld moet een natuurlijke "flow" of "swung"aanwezig zijn, die het oog mee begeleidt. Als er rondom de getijdepoeltjes ook nog wat interessante zandpatronen te vinden zijn, is de foto helemaal af. Meestal heb je naast een goeie zonsopgang eigenlijk niet veel meer nodig om een mooi beeld te maken.
Wat verder op het strand vind je mosselpaaltjes en -banken. Het loont om hier bij opkomend tij te experimenteren met lange sluitertijden, maar eerst een belangrijke veiligheidsmelding: op dit strand (maar ook op de andere stranden langs de Opaalkust) is het opletten met de getijden. Bij laagtij lijkt het strand reusachtig, maar bij opkomend tij is in een mum van tijd het meeste strand verdwenen. Wanneer je zo geconcentreerd bezig bent met fotografie besteed je vaak weinig aandacht aan de getijden en voor je het beseft, word je ingesloten en moet je tot de knieën in het water om terug veilig aan land te geraken. Ik ken de gevaren van dit strand en heb me al meermaals laten verrassen! Raadpleeg dus voor je vertrekt steeds getijdentabellen en wees alert als je aan het fotograferen bent.

Mosselbanken op het strand van Cap Gris Nez

De ideale waterstand om deze paaltjes te fotograferen is bij een waterstand tussen 2,4 en 3,2 meter. Als je wilt fotograferen met een lange sluitertijd heb je uiteraard een goed statief nodig. Verder is het ook belangrijk dat dit statief stevig wordt gepositioneerd. Druk daarom de poten stevig in het zand en wacht tot een aantal golven zijn langsgekomen. Het water zorgt dat het zand onder de poten wordt aangedrukt zodat deze verder worden gestabiliseerd. Doe goeie laarzen aan en hou de geul achter jou goed in de gaten. Bij vloed loopt deze langzaam vol en zo kan je ingesloten geraken.

Getijden

De getijden voor de Opaalkust kan je raadplegen op http://maree.info (kies Calais of Boulogne-sur-Mer) of op http://tides.mobilegeographics.com.
Er bestaat ook een handige app: TidesPlanner. Via deze mobiele applicatie kan je de getijden op elk uur van de dag bepalen. Zo weet je perfect op welk moment je aan de bunkers of mosselpaaltjes moet staan.

Phare du cap Gris-Nez

Vanaf de parking kan je met de wagen nog wat verder rijden richting de top van Cap Gris-Nez. Deze doodlopende weg brengt je naar de vuurtoren, die 's nachts met zijn draagwijdte van 29 zeemijl of 53km de ganse streek verlicht. Deze vuurtoren werd in 1837 voor het eerst aangestoken en werd in 1952 herbouwd, nadat hij tijdens de oorlog door de Duitsers werd verwoest. 
Hoewel het misschien niet meteen de meest fotogenieke vuurtoren is, zijn er toch een aantal leuke beelden mogelijk vanaf het wandelpad langs de kliffen, dat tevens dienst kan doen als leidende lijn in de foto. 's Avonds kan je vanaf de roodbruine kliffen de indrukwekkende en grillige kustlijn fotograferen, badend in het warme licht van de ondergaande zon.

Strand van Audresselles

Vissersdorpen

Vanuit Cap Gris-Nez rij je opnieuw verder richting het zuiden. Net voor het dorp van Audresselles zie je op de rechterkant een kleine parking die je toegang verschaft tot het strand. Dit keien- en rotsenstrand is mijn favoriet, niet het minst omdat het er ook meestal vrij rustig is. Kleine witte vissershuisjes tekenen er zich af aan de horizon en vormen het perfecte onderwerp om vanaf het strand, of uit de kleine duinenreep vlakbij de parking, te fotograferen. Bij opkomend tij vormen de rotsen op het strand de ideale voorgrond. Probeer met een sluitertijd van 0,5 tot 2 sec de dynamiek in het water te visualiseren of creëer een mistig effect met een sluitertijd langer dan 5 seconden. Omwille van de westelijke ligging van dit strand geniet je hier bij zonsondergang bovendien van prachtig strijklicht

Detail van kleurrijke keien

Intieme landschappen

Mooi licht en spectaculaire zonsondergangen krijg je vooral wanneer er voldoende wolken aanwezig zijn; een staalblauwe hemel is eigenlijk af te raden. In het najaar van 2012 werd ik hier verwend met misschien wel het meest spectaculaire licht dat ik er ooit al gezien had. Bij een windkracht van 6 à 7 bfr werden vanaf de Noordzee om de haverklap felle buien landinwaarts geblazen. Net voordat de zon onder de horizon zou duiken, brak de lucht open en werden de duinen en vissershuisjes gehuld  in dramatisch warm licht. 
Zo'n omstandigheden luk je natuurlijk niet altijd, maar ook bij grijs weer biedt dit strand mogelijkheden. Weidse landschappen zullen onder deze omstandigheden misschien niet meteen de beste plaatjes opleveren, maar je kan wel aan de slag met meer intieme landschappen. Ga op zoek naar leuke details tussen de rotsen en op het strand en let nu vooral op vorm, kleur en compositie. Het onderwerp op zich is minder van belang, alles draait om je eigen creatieve visie. Gun jezelf de tijd om je in te leven in dit soort fotografie, het is vaak niet eenvoudig. Toch is het een uitstekend alternatief bij grijs of regenachtig weer wanneer andere opties beperkt zijn.

Fort Vauban in avondlicht

Fort Vauban

De laatste halte op onze tocht langs de Opaalkust is het strand van Ambleteuse. Hiervoor sla je aan de lichten in het dorp van Ambleteuse rechtsaf en hou je vervolgens altijd links aan tot je aan de dijk komt. Vanaf het strand domineert Fort Vauban de omgeving. Dit Fort werd in de 17e eeuw door Vauban gebouwd en later door de Duitsers opnieuw bewapend. Vandaag de dag doet het dienst als museum.
Uiteraard is dit monument erg geliefd bij fotografen, maar ook op het strand valt van alles te beleven. Hier en daar tref je reusachtige ronde keien aan die de perfecte voorgrond kunnen vormen bij een mooie zonsondergang. Bij opkomend tij steken deze keien dan als reusachtige zeeschildpadden boven het water uit. 
Het strand is ook populair bij vissers die bij valavond hier hun boten te water laten en hun fotogenieke tractors achterlaten op het strand. Deze vormen het ideale onderwerp voor surrealistische plaatjes, waarbij de kleurrijke oldtimers eenzaam pronken op het verlaten strand. Tenslotte geef ik je nog een tip mee: aan de kust loont het vaak om niet meteen naar huis te gaan als de zon achter de horizon is verdwenen, vaak komt het mooiste licht pas later, wanneer de zon al even onder is.

Materiaal

Wat materiaal betreft breng je naast je camera ook best een breedhoeklens mee (bvb. 16-35mm op fullframe of 10-22mm op APS-C camera's). Vul deze aan met een allround lens (bvb. 24-70mm of 24-105mm) en je komt al een hele eind. Ik had het al eerder vermeld, maar ook een stevig statief is absoluut noodzakelijk, zeker wanneer je van plan bent om met langere sluitertijden te fotograferen. Daarnaast zal je ook filters nodig hebben om bij zonsop en -ondergang het grote contrastverschil tussen lucht en voorgrond te beperken. Je hoeft niet meteen een hele set aan te schaffen, met een 0.6 (2-stops) harde grijsverloopfilter kan je de meeste lichtsituaties de baas. Als je wilt fotograferen met erg lange sluitertijden dan zal een grijsfilter van 8 à 10 stops of een bigstopper ook noodzakelijk zijn. Tenslotte neem ik ook steeds een plasticzak en handdoek mee, deze komen  handig van pas om de camera te beschermen tegen regen of spatwater. 
Een goede zorg voor je materiaal is aangewezen, wanneer je aan de kust fotografeert. Bij onstuimig weer merk je al snel dat filters, camera en statief onder een vettig laagje komen te zitten. Spray, zout en zand zetten zich af op je materiaal. Eenmaal thuis doe je er dus goed aan je materiaal te reinigen met een licht vochtige doek, zout en zand zijn immers je camera's ergste vijand.

Conclusie

De Opaalkust is voor elke fotograaf beslist een bezoekje waard. Het is een gevarieerde streek die op elk moment van het jaar en bij wisselende weersomstandigheden altijd wel iets te bieden heeft. In dit artikel heb ik nog maar een deel van deze omgeving laten zien. Ten zuiden van Ambleteuse vind je bijvoorbeeld nog een uitgestrekt duinencomplex Les Dunes de la Slack genaamd, in het voorjaar kleuren de prachtig gele koolzaadvelden meer landinwaarts het heuvelachtige landschap en ook in Wimereux vind je nog bunkers op het strand. Nu ik er zo over nadenk, krijg ik bij dit wisselvallige winterweer meteen weer zin om te vertrekken.

Share: